Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013

Υπερχρέωση νοικοκυριών: Ένα μείζον Ευρωπαϊκό κοινωνικό πρόβλημα

Δημοσίευση: 09/01/2013
Πηγή: polispress.gr

Kατά την διάρκεια των τελευταίων ετών τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες, μέσω της θεσμοθέτησης νομοθετικών παρεμβάσεων και της εφαρμογής αντίστοιχων ειδικών και γενικών πολιτικών, προς το πεδίο της αντιμετώπισης των αρνητικών οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών που βιώνουν τα φτωχά υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Η κύρια προτεραιότητα της πολιτικής των Ευρωπαϊκών κρατών είναι η εφαρμογή μέτρων πρόληψης της υπερχρέωσης.

Οι πολιτικές παρεμβάσεις αυτές αποσκοπούν στην ανακούφιση των υπερχρεωμένων από τις συνέπειες της παρατεινόμενης έκθεσης τους στο φαινόμενο της υπερχρέωσης μέσω εφαρμογής μέτρων συμβουλευτικής για προβλήματα χρέους(debt counseling), μέτρων οικονομικής εκπαίδευσης και επέκτασης των γνώσεων βασικής οικονομικής διαχείρισης (financial education and financial literacy), μέτρων που αποσκοπούν στην οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση τους (financial and social inclusion), μέτρων εναλλακτικής αντιμετώπισης που ενισχύουν τις εξωδικαστικές επιλύσεις προβλημάτων χρέους μεταξύ χρεωστών και πιστωτών (alternative dispute resolution and out-of-court settlement between debtors and creditors) και μέσω της εφαρμογής εξειδικευμένων νομοθετικών ρυθμίσεων που προστατεύουν τους υπερχρεωμένους από τις επαχθείς συμβατικές ρήτρες, από την ασυμμετρία πληροφόρησης μεταξύ των δανειζομένων και των δανειστών σχετικά με τους όρους των υπο σύναψη δανείων, και από τις πρακτικές πλειστηριασμού της περιουσίας τους (συνηθέστερα της ακίνητης) ύστερα από νομικές διαδικασίες των πιστωτών (διαδικασίες έξωσης).

Πέρα από τις ειδικές αυτές πολιτικές παρεμβάσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναπτύξει και γενικότερες δράσεις για την προστασία και την ενδυνάμωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών (consumer protection and empowerment),μέσω των εθνικών δημόσιων και εθελοντικών καταναλωτικών οργανώσεων (consumer organizations) ,που στοχεύουν στην βελτίωση της ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τα δικαιώματα τους και στην αντιμετώπιση των κακών πρακτικών των επιχειρηματιών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων απέναντι τους.

Με την εφαρμογή ενός γενικότερου πλαισίου συστημικής προσέγγισης τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαχωρίζονται σε κράτη με υφιστάμενο σύστημα ελεύθερης πρόσβασης (Αγγλία, Ιρλανδία) , σε κράτη με υπάρχον σύστημα ρύθμισης χρεών (Γερμανία, Ολλανδία , Βέλγιο) σε κράτη με υφιστάμενο σύστημα πρόληψης των προβλημάτων χρέους ( Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία , Πορτογαλία , Ελλάδα , Μάλτα ,
Τουρκία ) και σε αναπτυσσόμενα συστήματα ( που υφίστανται στα νέα κράτη που εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση).

Oι διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη ισχύουν για την μορφή της πίστωσης και για την έκταση των προβλημάτων χρέους. Τα προβλήματα χρέους που παρουσιάζονται στους πολίτες των κρατών-μελών όπου ισχύει το σύστημα της ελεύθερης πρόσβασης προκύπτουν από την ελεύθερη παροχή πίστωσης από διαφορετικούς πιστωτές και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών χρησιμοποιούνται ως εργαλεία η πρόληψη (μέσω της παροχής εξειδικευμένων πληροφοριών και προγραμμάτων εκπαίδευσης) και η οικονομική συμβουλευτική που παρέχεται από ημι-ιδιωτικούς οργανισμούς.

Το φαινόμενο της υπερχρέωσης στις χώρες όπου ισχύει το σύστημα της ρύθμισης των χρεών παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα των δανειακών επιβαρύνσεων και της παροχής πίστωσης από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα .

Ως εργαλεία αντιμετώπισης λειτουργούν η πρόληψη (μέσω της παροχής ανώτατων ορίων πίστωσης, την ύπαρξη Κοινοτικών Τραπεζών και τις διαδικασίες προσωπικής πτώχευσης) καθώς και η συμβουλευτική χρέους (μέσω της παροχής ανεπτυγμένων και εξειδικευμένων υπηρεσιών συμβουλευτικής). Στις χώρες με υφιστάμενο σύστημα πρόληψης των χρεών κυριαρχεί η αντιμετώπιση του ζητήματος της υπερχρέωσης με προληπτικά μέσα (όπως είναι η επιβολή ανώτατων ορίων των επιτοκίων, οι αυστηρές νομοθετικές ρυθμίσεις προς τους ιδιωτικούς οργανισμούς, η εποπτεία των τραπεζών , η διαθεσιμότητα κρατικής πίστωσης και οι διαδικασίες πτώχευσης των φυσικών προσώπων) καθώς οι υπηρεσίες συμβουλευτικής δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες .

Τέλος , στις χώρες που ισχύουν αναπτυσσόμενα συστήματα υφίσταται η ύπαρξη ανεπαρκών νομοθετικών ρυθμίσεων καθώς και η απουσία παρεχόμενων υπηρεσιών συμβουλευτικής.
Οι ειδικότερες δράσεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πεδίο της στήριξης των υπερχρεωμένων μέσω της «ελάφρυνσης» από τα υπολοιπόμενα χρέη τους τυποποιούνται στις διαδικασίες ρύθμισης χρεών που ανακύπτουν από όλες τις περιπτώσεις της καταναλωτικής πίστωσης, και εφαρμόζονται σε κάθε κράτος-μέλος ανάλογα με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο με ειδικότερο όμως πεδίο εφαρμογής τους φτωχούς υπερχρεωμένους.

Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013

Υπερχρεωμένα Νοικοκυριά: «Κούρεμα» δόσης 50% σε δανειολήπτη

Δημοσίευση:  Πέμπτη, 17 Ιανουαρίου 2013
Πηγή:  Ελευθεροτυπία

Νέα δεύτερη (2η) δικαίωση του ίδιου δανειολήπτη από το Ειρηνοδικείο Χανίων. Αυτή τη φορά το δικαστήριο «κούρεψε» τη δόση την οποία καλείται να πληρώνει ο δανειολήπτης κατά 50%.

Οπως ανακοίνωσε χθες το απόγευμα η Ενωση Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης, πρόκειται για την υπ' αριθμ. 1/2013 απόφαση του Ειρηνοδικείου Χανίων με βάση την οποία μειώνεται το ποσό της δόσης του δανειολήπτη κατά 50%. Δηλαδή, με προηγούμενη απόφαση για την ίδια υπόθεση ο δανειολήπτης καλούνταν να πληρώσει συνολικό ποσό μηνιαίως 514 ευρώ, ενώ με τη νέα απόφαση 275 ευρώ.

Ο δανειολήπτης, που είναι μέλος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης, απευθύνθηκε στο δικαστήριο για δεύτερη (2η) φορά, όχι για να ρυθμίσει, αλλά για να χαμηλώσει τη μηνιαία δόση του, καθώς υπήρξε σημαντική μείωση στο μισθό του. Η αίτηση κατατέθηκε με τη συνδρομή συνεργαζόμενου με την Ενωση δικηγόρου των Χανίων. Με τη νέα αίτηση υπήρξε η αιτιολογία της ουσιαστικής μείωσης του μισθού του δανειολήπτη. Ως εκ τούτου, ζητήθηκε να τροποποιηθεί η υπ' αρ. 397/2011 απόφαση, με μείωση του ύψους των μηνιαίων καταβολών προς τους πιστωτές του.

Η πρόεδρος της Ενωσης Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης, Ιωάννα Μελάκη, κάλεσε για «μια ακόμα φορά τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να μη διστάζουν να κάνουν χρήση των ευεργετικών διατάξεων του Ν. 3869/2010, αλλά και ακόμα να ζητήσουν τη συνδρομή και συμπαράσταση της Ενωσης, η οποία διαθέτει έμπειρο επιστημονικό προσωπικό,από εθελοντές, έτοιμο να προσφέρει τις υπηρεσίες του». Επίσης ζήτησε «από τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να κατανοήσουν ότι και σε περίπτωση μείωσης των εισοδημάτων τους, με εμφάνιση αδυναμίας πληρωμής της δόσης του χρέους, που έχει αποφασιστεί από το δικαστήριο, προκειμένου να αφήσουν δόσεις απλήρωτες και να αφήσουν να αναβιώσει το παλιό χρέος τους, έχουν το δικαίωμα να έρθουν στο Ειρηνοδικείο και να αιτήσουν τροποποίηση της αρχικής απόφασης, σύμφωνα με τα νέα οικονομικά τους δεδομένα».